W pniu drzewa znajdującego się przy jednej z dróg gminnych pracownik naszego urzędu stwierdził obecność pachnicy dębowej – bardzo rzadkiego gatunku chrząszcza. Mając jednak na uwadze fakt, że drzewo stwarzało zagrożenie złamaniem lub wywrotem na drogę, zostało zakwalifikowane do wycięcia. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu, uwzględniając obecność chronionego gatunku owada, podjął decyzję o przeniesieniu pnia drzewa (po ścięciu) w inne miejsce. Tym samym, w obecności prof. dr hab. inż. Marcina Kadeja z Uniwersytetu Wrocławskiego, pełniącego funkcję nadzoru przyrodniczego, drzewo zostało ścięte, a jego kłoda wraz z murszem i larwami pachnicy dębowej, w tym także, jak się okazało, kwietnicy okazałej (również chroniony gatunek owada), przeniesiona w inne miejsce, aby przez najbliższe lata owady te mogły się rozwinąć do postaci dorosłej.

Pachnica dębowa jest chrząszczem, który zasiedla drzewa z dobrze wykształconymi dziuplami i próchnowiskami, gdzie larwy odżywiają się murszem wypełniającym dziuple. Owad ten osiąga długość ciała ok. 30 mm. Samica składa ok. 30 jaj. Larwy żerują przez 3-4 lata, osiągając do 10 cm długości ciała. Nazwa gatunkowa - pachnica dębowa - odnosi się do specyficznie pachnącego feromonu, który wydzielają samce. Drugi człon nazwy może być jednak mylący. Owad ten spotykany jest nie tylko na dębach, ale także na lipach, ogławianych wierzbach oraz innych dużych liściastych drzewach. Pachnica dębowa jest gatunkiem „parasolowym”. Oznacza to, że dzięki swojemu charakterystycznemu wyglądowi i miejscu zamieszkania – chroniąc ją, chronimy również inne gatunki, które zamieszkują podobne środowiska, ale nie są aż tak charakterystyczne.

Pachnica dębowa, w skali całego zasięgu, jest uważana za gatunek zanikający. Pierwotnie była związana z lasami naturalnymi, obfitującymi w stare, dziuplaste drzewa rosnące w dobrze nasłonecznionych lukach. W dzisiejszym kulturowym krajobrazie Europy Środkowej, zdominowanym przez ziemie uprawne, lasy gospodarcze i osiedla, jedyną szansą na utrzymanie spójności wewnętrznej areału występowania pachnicy dębowej jest zagwarantowanie istnienia zróżnicowanych wiekowo i gatunkowo zadrzewień przydrożnych. Aleje i szpalery są niezastąpione jako korytarze łączące odosobnione stanowiska i subpopulacje pachnicy.

Monika Krosondowicz-Babiasz