Lekarze i naukowcy od kilkudziesięciu lat prowadzą badania nad wpływem zanieczyszczeń powietrza na zdrowie. Niektóre oddziaływania są już bardzo dobrze poznane i opisane (wpływ na choroby układu krążenia czy układu oddechowego), a inne nadal pozostają przedmiotem badań, a dokładne mechanizmy oddziaływania czekają jeszcze na odkrycie (związek z rozwojem choroby Alzheimera, depresji czy spadkiem IQ u kolejnych pokoleń). Jedno jest pewne zanieczyszczenia powietrza w ogromnym stopniu wpływają na stan naszego zdrowia i samopoczucia. Im wyższe stężenia zanieczyszczeń tym częściej i poważniej chorujemy, a w skali kraju więcej osób umiera przedwcześnie. Światowa Organizacja Zdrowia uznaje zanieczyszczenie powietrza za najpoważniejsze zagrożenie środowiskowe dla zdrowia publicznego we współczesnym świecie.
http://healpolska.pl/wp-content/uploads/2017/02/wplyw_zanieczyszczen-1.jpg
Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem skutkuje poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi takimi jak:
Choroby układu sercowo-naczyniowego
Oddychanie powietrzem o wysokich stężeniach pyłu zawieszonego PM2,5 i PM10, tlenków siarki i azotu, jak również ozonu i tlenku węgla wiąże się z takimi jednostkami chorobowymi jak: udar niedokrwienny mózgu, miażdżyca obwodowa, niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca czy powikłania zakrzepowo – zatorowe.
W 2016 roku Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu wraz z Uniwersytetem Medycznym w Katowicach ogłosili wyniki badań dotyczących wpływu jakości powietrza na układ krążenia. Przekroczenie poziomu informowania dla pyłów zawieszonych PM10, który wynosi 200 µg/m3 wiązało się ze wzrostem śmiertelności z każdej przyczyny o 6 %, a z przyczyn sercowo – naczyniowych o 8 %. Osiągnięcie maksymalnych stężeń dwutlenku azotu było związane z częstszym występowaniem zawału serca (o 12 %), udaru mózgu (o 16 %), zatorowości płucnej (o 18 %), hospitalizacji z powodu migotania przedsionków (o 24 %) i z częstszymi wizytami w POZ (o 14 %).
Choroby układu oddechowego
Oddziaływanie na układ oddechowy zaczyna się już w okresie prenatalnym, powodując, że dzieci, których matki spędzały ciąże w zanieczyszczony środowisku mogą mieć gorzej rozwinięty układ oddechowy, co będzie skutkowało mniejszą pojemnością płuc i częstszym występowaniem infekcji dróg oddechowych. Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem powoduje większą częstotliwość występowania zapalenia płuc i zapalenia oskrzeli, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Zanieczyszczenia powietrza wpływają na zwiększoną umieralność z powodu takich chorób jak POChP czy rak płuca, a także zaostrzają przebieg powyższych oraz astmy czy infekcji dróg oddechowych. Istniej też duże prawdopodobieństwo, że w znacznej mierze przyczyniają się do powstawania tych chorób.
Nowotwory
Rak płuca jest najczęściej występującym w Polsce nowotworem złośliwym. Każdego roku w naszym kraju odnotowuje się około 19 000 nowych zachorowań. Aż 1/3 wszystkich zgonów mężczyzn z powodu chorób nowotworowych wiąże się właśnie z rakiem płuca. Od niedawna więcej kobiet umiera także z powodu raka płuca (13 %) niż z powodu raka piersi (12,5 %). Współcześnie zanieczyszczenie powietrza (obok palenia papierosów) jest uznawane za jeden z najważniejszych czynników chorobotwórczych. HEAL Polska w 2016 roku przeanalizował wpływ zanieczyszczeń na występowanie nowotworów. Średnia dla 29 przeanalizowanych miast w wariancie centralnym (optymalnym) wyniosła 12,6 %. Oznacza to, że co 8 zachorowanie na nowotwór płuca w Polsce spowodowane było oddychaniem zanieczyszczonym powietrzem oraz że ogromnej liczby nowotworów można by uniknąć, gdyby szybko i skutecznie podjęte zostały działania na rzecz poprawy jakości powietrza.
Rak płuca nie jest jedynym nowotworem, który ma związek z narażeniem na powietrze złej jakości. Sprzyja ono również występowaniu raka pęcherza i innych nowotworów. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) wśród substancji o udowodnionym działaniu rakotwórczym umieściła zanieczyszczenie powietrza zewnętrznego ogółem oraz sam pył zawieszony.
Problemy z płodnością, negatywny wpływ na przebieg ciąży i rozwój płodu
Zanieczyszczenia powietrza powodują zaburzenia płodności zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Ekspozycja na wysokie stężenia pyłu zawieszonego oraz zanieczyszczeń gazowych takich dwutlenek siarki może skutkować uszkodzeniem plemników i niższym poziomem testosteronu. W przypadku kobiet, nawet krótkotrwałe narażenie na wysokie stężenia pyłu zawieszonego obniża szansę powodzenia zabiegu in vitro oraz negatywnie wpływa na przebieg ciąży i rozwój płodu. Zbadano, że wśród kobiet żyjących na terenach bardziej zanieczyszczonych istnieje większe ryzyko przedwczesnego porodu, a dzieci rodzą się z mniejszym obwodem główki i niższą masą urodzeniową, a nawet ze zwiększoną śmiertelnością w grupie niemowląt do 1 roku życia.
Alergie
Wiele badań i danych epidemiologicznych wskazuje na to, że istnieje silny związek pomiędzy przebywaniem w środowisku o wysokich stężeniach zanieczyszczeń, a rozwojem procesu uczulenia oraz jego przebiegiem. Rośnie częstość występowania chorób atopowych (alergicznego nieżytu nosa, astmy, atopowego zapalenia skóry), mimo że stężenia alergenów pozostają na podobnym poziomie.
Alergeny występujące w powietrzu łączą się z zanieczyszczeniami powietrza i wynikając do układu oddechowego nasilają odpowiedź zapalną organizmu. Zanieczyszczenia powietrza stymulują ostrzejszą reakcję układu odpornościowego człowieka, powodując takie objawy jak katar, kaszel, kichanie czy duszność.
Choroba Alzheimera
W 2016 roku po raz pierwszy udowodniono, że cząsteczki zanieczyszczeń powietrza mogą gromadzić się w ludzkim mózgu, co prawdopodobnie przyczynia się do powstawania i rozwoju chorób neurodegradacyjnych, takich jak choroba Alzheimera. A naukowcy z Uniwersytetu Południowej Kalifornii odkryli, że wysokie stężenia pyłu PM 2,5 może zwiększać ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera aż o 92 %.
Depresja, niższe poczucie szczęścia, spadek IQ u kolejnych pokoleń
Istnieje coraz więcej dowodów na to, że zanieczyszczenie powietrza wpływa nie tylko na zdrowie fizycznie, ale również na psychiczne, a nawet na poczucie szczęścia. Badania epidemiologiczne pokazały, że dzieci narażone na wysokie poziomy stężeń zanieczyszczeń gorzej wypadają w testach na inteligencję, mają problemy z koncentracją i skupieniem uwagi, charakteryzuje je też gorsza pamięć. Zauważono również, że dzieci wychowujące się w miejscach o złej jakości powietrza mają wyższy poziom niepokoju i częściej wykazują zachowania depresyjne niż ich rówieśnicy przebywający na terenach o czystym środowisku. U osób starszych, które były narażone na wieloletnią ekspozycję na wysokie stężenia pyłów obserwuje się przyspieszenie procesu starzenia się układu nerwowego, co wiąże się z gorszymi zdolnościami poznawczymi i niższą sprawnością umysłową. Natomiast badacze z University of York w Wielkiej Brytanii odkryli niedawno, że w miarę wzrostu zanieczyszczeń dwutlenkiem azotu spada satysfakcja z życia oraz osobiste poczucie szczęścia. Dlatego warto pamiętać, że zanieczyszczenie powietrza zagraża nie tylko naszemu zdrowiu fizycznemu, ale także dobremu samopoczuciu
Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem jest szczególnie niebezpieczne dla osób w podeszłym wieku oraz dzieci, które wdychają więcej powietrza w przeliczeniu na kilogram masy ciała. A także dla osób, które już borykają się z problemami zdrowotnymi lub nie mogą ograniczyć ekspozycji na szkodliwe zanieczyszczenia (praca na zewnątrz, przeciwskazania do noszenia maseczki antysmogowej).
Źródło: healpolska.pl
Zachęcamy Państwa również do obejrzenia animacji przygotowanej przez Ministerstwo Środowiska, obecnie Ministerstwo Klimatu. -https://www.youtube.com/watch?v=2f_rht2IUyE