Ochrona roślin jest szczególnym obszarem działań rolniczych, w którym gospodarz podejmuje szereg decyzji i wyborów, od których zależy nie tylko zdrowie roślin i efekt ekonomiczny, ale także bezpieczeństwo wykonywanych zabiegów dla człowieka oraz środowiska.
Środki ochrony roślin (pestycydy) to substancje syntetyczne lub naturalne, służące do zwalczania organizmów szkodliwych. Powszechne stosowanie tych środków w rolnictwie umożliwia nie tylko lepsze wykorzystywanie i stabilizację potencjału plonowania coraz to bardziej wydajnych odmian roślin, ale również rozpoznanie zagrożeń zmierzających do zminimalizowania ujemnych skutków. Jednym z takich działań jest wdrażanie zasad dobrej praktyki ochrony roślin.
Pora dnia, w której planujemy dokonać oprysku roślin również jest bardzo istotna. Poranek i wieczór to najlepszy czas na tego typu prace. Wówczas wiatr wieje delikatnie, temperatura jest najniższa, wilgotność wysoka, a brak bezpośredniego oddziaływania promieni UV sprzyja preparatom, które są na nie mało odporne. W efekcie tworzy to idealne warunki do opryskiwania roślin. Środek ochronny pozostaje na roślinie i zostaje wchłonięty w całości.
Niekorzystne działanie pestycydów na organizm człowieka można podzielić na trzy kategorie:
- zatrucia ostre - wywołane jednorazowym wchłonięciem dużej dawki środka ochrony roślin
- zatrucia przewlekle - powstające na skutek odkładania się w organizmie i kumulacji małych dawek pestycydów przez dłuższy okres czasu,
- skutki odległe - mogące się ujawnić po kilku czy kilkunastu latach i z tego względu często niezwykle trudne do identyfikacji i powiązania objawów z przyczynami mogą również być obserwowane dopiero u następnych pokoleń.
Typowe objawy zatrucia małymi dawkami pestycydów to:
- złe samopoczucie, ogólne osłabienie,
- bóle i zawroty głowy,
- nudności, wymioty,
- bóle brzucha, biegunka,
- niepokój, pobudzenie,
- ślinotok, łzawienie,
- zlewne poty (rzadziej).
Środki ochrony roślin można stosować tylko sprzętem sprawnym technicznie, który zapewnia skuteczne zwalczanie organizmów szkodliwych przy jednoczesnym zabezpieczeniu zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska.
Elementarne zasady podczas stosowania środków ochrony roślin:
- szczegółowe zapoznanie się z etykietą środka, który chcemy stosować,
- odpowiedni dobór środków ochrony osobistej (szczelny kombinezon z kapturem, maska, gogle, rękawice, obuwie),
- do pracy nie przystępujemy na czczo,
- podczas pracy nie wolno jeść, pić i palić,
- nie wolno spożywać alkoholu ani przed, ani w dniu zabiegu, ani dzień po nim,
- po zakończone pracy należy mocno rozcieńczyć resztki cieczy roboczej (3 krotne płukanie opryskiwacza) i rozprowadzić je ponownie na chronionym obszarze,
- po zakończeniu pracy i zdjęciu odzieży ochronnej należy umyć ręce i twarz oraz przepłukać usta,
- puste opakowania po środkach ochrony roślin (wypłukane) przekazać do punktu, gdzie produkt został zakupiony.
Pamiętajmy też o zasadach dotyczących przechowywania środków ochrony roślin. Powinny one być przechowywane w oryginalnych, szczelnie zamkniętych opakowaniach. W miejscu przechowywania środków ochrony roślin nie powinny występować nagłe zmiany temperatury. Środki należy przechowywać tak aby nie nagrzewały się od słońca i nie ulegały zawilgoceniu. Najlepiej aby stały zamknięte w szafce, do której dostępu nie będą mieć osoby postronne, a w szczególności dzieci.
KRUS / Sebastian Fijałkowski
